Για την κυριακάτικη εργασία και την πληρωμή της, τί ισχύει

Συνάδελφοι,

Επειδή οι συνάδελφοι στο Βήμα δεν έχουμε πείρα από την κυριακάτικη εργασία, που με την ιντερνετική έκδοση της εφημερίδας μας αρχίζει να τίθεται ως προοπτική, παραθέτω εδώ τί λέει ο νόμος και οι συμβάσεις, έτσι όπως εξακολουθούν να ισχύουν:

1) Σύμφωνα με το Πρωτόκολλο μεταξύ ΕΙΗΕΑ και ΕΣΗΕΑ της 16/12/1999, “οι δύο Ενώσεις αναλαμβάνουν την υποχρέωση να απέχουν από κάθε μονομερή παραβίαση αυτού του πρωτοκόλλου”. Δηλαδή ο εργοδότης δεν μπορεί να τα παραβεί “μονομερώς”.

2) “Δια τη μέχρι τούδε παρεχόμενην υπό των συντακτών εργασίαν προς έκδοσιν των εφημερίδων της Δευτέρας” (=“εργασία Κυριακής”) “αύται θα καταβάλλουν εις τους ούτως απασχολουμένους συντάκτας, αμοιβήν ανερχομένην εις το 1/25 του συνόλου των πράγματι λαμβανομένων υπ'αυτών τακτικών αποδοχών, εις διπλούν” [Συμφωνητικό 5/11/1971, άρθρα 1 και 2].

Τρεις παρατηρήσεις:

α) η κυριακάτικη εργασία είναι πρόσθετη εργασία, υπερωριακή, πέραν του υποχρεωτικού χρόνου εργασίας (του πενθήμερου δηλαδή).

β) Η αμοιβή της κυριακάτικης εργασίας είναι ίση με το συμβατικό ημερομίσθιο (που εδώ εμφανίζεται ως 1/25 του μηνιαίου μισθού) επί 2 (“εις διπλούν”). Σε αυτό συμπεριλαμβάνεται, άλλωστε, “το σύνολο των πράγματι λαμβανομένων τακτικών αποδοχών”. Αυτά που λένε ορισμένοι εργοδότες του τύπου (περί "75%" -που προέρχεται από τη γενική διάταξη για την κυριακάτικη εργασία) είναι απλώς αυθαίρετα και παράνομα: η πρόσθετη αμοιβή της κυριακάτικης εργασίας στις εφημερίδες ισούται με το 100% του συμβατικού ημερομισθίου, το οποίο προστίθεται στο 100% του συμβατικού ημερομισθίου με το οποίο αμείβεται η κανονική ημέρα εργασίας. Δηλαδή για την κυριακάτικη εργασία αμείβεται κανείς συνολικά με 200% του συμβατικού του ημερομισθίου.

γ) Ειδικά ο ΔΟΛ έχει εφαρμόσει εδώ και λίγο καιρό μια δική του ερμηνεία για το συμβατικό ημερομίσθιο, ιδιαίτερα στις περικοπές για λόγους απεργίας. Έτσι, όταν απεργούμε, μας περικόπτει όχι ένα ημερομίσθιο, αλλά 120% του συμβατικού ημερομισθίου. Έχουμε διαμαρτυρηθεί επανειλημμένως, αλλά η ερμηνεία αυτή δεν μπορεί να λυθεί οριστικά παρά μόνο στα δικαστήρια. Ώς τότε, ο ΔΟΛ εφαρμόζοντας την ιδέα ότι το ημερομίσθιο ισούται προς το 120% του συμβατικού, οφείλει για την εργασία της Κυριακής να εφαρμόσει την ίδια αυτή αρχή που εφαρμόζει και αλλού.

Συμπερασματικά, η κυριακάτικη εργασία στο Βήμα αμείβεται (κατά το νόμο) με το (1/25)*2*1,2. Για παράδειγμα, για μηνιαίο μισθό 1.000 ευρώ, η εργασία μιας Κυριακής οφείλει να αμειφθεί 96 ευρώ. Εκφρασμένο σε % η κυριακάτικη αμοιβή, έτσι, ισούται με το 240% του συμβατικού ημερομισθίου ή με 9,6% των συνολικών μηνιαίων αποδοχών για κάθε Κυριακή που δουλεύει κανείς.

3) Η αμοιβή της κυριακάτικης εργασίας ενσωματώνεται στους υπολογισμούς και για τα επιδόματα, καθώς “οι ιδιαίτερες αυτές αμοιβές (...) θα λαμβάνονται υπόψη στον υπολογισμό των επιδομάτων εορτών, των αποδοχών αδείας και επιδόματος αδείας, στην άδεια γάμου και στην αποζημίωση του Ν.2112/1920 σε περίπτωση καταγγελίας της συμβάσεων εργασίας” (Ιδιωτική Συμφωνία 8/11/1979 και Ιδιωτική Συμφωνία 6/11/1984, άρθρο 5).

4) Τέλος, και αντίθετα απ'ό,τι αφήνουν να υπονοηθεί οι εργοδότες, κατά το νόμο και τις συμβάσεις, η εργασία της Κυριακής στον τύπο δεν είναι ούτε υποχρεωτική ούτε και μπορεί να αντικατασταθεί με “ρεπό”. Σύμφωνα με το το Συμφωνητικό της 5/11/1971, άρθρα 1 και 2), “οι εφημερίδες υποχρεούνται όπως καθ'εκάστην Παρασκευήν αναρτούν εν τω χώρω εργασίας των συντακτών των κατάστασιν ονομαστικήν των αποδεχομένων όπως εργαστούν συντακτών κατά την αμέσως επομένην Κυριακήν προς έκδοσιν των εν παρ.1 ως άνω εφημερίδων, της τοιαύτης απασχολήσεως ούσης προαιρετικής”.

Δηλαδή ο εργοδότης δεν μπορεί να υποχρεώσει κανέναν συντάκτη να δουλέψει Κυριακή. Και, επιπλέον, αντίθετα απ'ό,τι ρητά προβλέπεται για την εργασία του Σαββάτου (βλ. Ιδιωτική Συμφωνία 9/12/2003), που επίσης είναι πρόσθετη, η εργασία της Κυριακής δεν μπορεί να αντικατασταθεί από ρεπό (ούτε ο εργοδότης μπορεί να το ζητήσει ούτε και ο εργαζόμενος μπορεί να το αποδεχτεί -τουλάχιστον στα πλαίσια του νόμου!) και, άρα, οφείλει να καταβληθεί συνολικά ως τέτοια.

Τάσος Αναστασιάδης
εκπρόσωπος Βήματος στο Μεικτό της ΕΣΗΕΑ